Vaak wanneer ergens een oplossing voor bedacht moet worden of wanneer er een idee verzonnen moet worden, denk je altijd op dezelfde manier. In een team, bijvoorbeeld een basisschool team, zijn er altijd mensen die altijd op dezelfde manier denken: negatief, positief, creatief, etc. Maar wanneer er altijd op dezelfde manier gedacht wordt, mis je mooie kansen of oplossingen. Hier kun je dan de hoeden van De Bono bij gebruiken!
De zes denkhoeden van Edward de Bono, zijn een hulpmiddel bij creatief
denken en probleemoplossen. Elke hoed heeft een andere kleur en een andere betekenis.
Wit: Denkt in feiten, cijfers en verzamelt informatie. Hij bekijkt het objectief.
Blauw: Heeft de controle over het denken. Degene die het overzicht bewaart en controle houdt. Dit is de voorzitter van het gesprek
Groen: Deze gooit er iets nieuws in. Een nieuw voorstel/creatieve oplossing. Ook wel out-of-the-box denken.
Geel: Vooral positief. Ziet de voordelen van een idee. Geeft energie aan een idee en ziet overal kansen in.
Zwart: Waakzaam. Schat de risico's van een idee in. Ziet de zwakheden van een idee. Is vaak in staat om de procedure te ontregelen. Hij richt zijn aandacht vooral op alles wat mis kan gaan.
Rood: Verbindt zich emotioneel aan een probleem. Degene met deze hoed op uit zijn gevoelens.
Volgens De Bono dekken de hoeden samen alle manieren van denken af. De voordelen hiervan:
- het denken wordt vereenvoudigd door de denker in staat te stellen zich met één ding tegelijk bezig te houden.
- het dragen van de hoed maakt het mensen mogelijk dingen te zeggen die ze anders nooit kunnen denken of zeggen
- het vergemakkelijkt de overschakeling van de ene naar de andere manier van denken
De hoeden zorgen ervoor dat je je kunt verplaatsen in een ander denkpatroon. Daarbij vereenvoudigt het het denken door de denker in staat te stellen met één ding tegelijk bezig te zijn. Je hoeft maar op één manier te denken als je een bepaalde hoed op hebt. Hierdoor is het mogelijk om een gestructureerde overzichtskaart samen te stellen omtrent een bepaald probleem.
Om een beetje een idee te geven van hoe je het kunt gebruiken in de praktijk, zal ik de activiteit schetsen die wij vanmiddag tijdens het college van Arjan Lammerts hebben uitgevoerd.
De groep werd in 2 groepen verdeeld. Elke groep kreeg een casus, hierin zat een probleem waar een oplossing voor bedacht moest worden. Het probleem dat onze groep kreeg was het verhaal van Laura Dekker. Het meisje dat op haar 13e de wereld over wilde gaan zeilen. Aan ons de vraag: Hoe ga je om met een meisje dat op haar 13e de wereld rond wil gaan zeilen?
We gingen aan de slag en begonnen met het verdelen van de hoeden. We kregen een aantal minuten de tijd om ons voor te bereiden op onze rol. Na 15 minuten zijn wij begonnen aan het gesprek.
Twee personen vertegenwoordigde steeds een kleur hoed. Vervolgens openden de blauwe hoeden het gesprek. Zij vertelden wat het probleem was en hoe zij het gesprek aan wilden pakken. Vervolgens begonnen wij met het inbrengen van je idee per hoed. Iedere kleur hoed kreeg hier 1 minuut de tijd voor. Hierna hadden wij dus al een duidelijk overzicht van de verschillende invalshoeken.
Na deze 1 minuut konden wij op elkaar gaan reageren. Hierbij moet je wel in de gaten houden dat je moet reageren op de manier van de hoed.
Wat ik erg goed vind aan deze methode, is dat alle manieren van hoe je naar een probleem kunt kijken aan bod kwamen. Met deze methode voorkom je dat bijvoorbeeld iedereen positief gaat denken over een bepaalde casus of juist negatief. Je voorkomt dat je bepaalde informatie mist.
Ik ben ook van mening dat deze methode een goede manier is om in te zetten bij het inbrengen van een casus. Stel dat je bij jou in het team merkt dat iedereen een beetje op dezelfde manier denkt, kun je de methode inzetten als verbreding van het bekijken van de casussen. Je gaat er dan een stuk dieper op in.
Voor een helder beeld, hier nog een filmpje vanaf 1.55 minuut ongeveer, gaat hij over op de uitleg van de hoeden. Misschien praktisch om te weten als je niet geïnteresseerd bent in het uitgebreide praatje dat hij doet voor hij uiteindelijk begint aan de uitleg van de hoeden.
De zes denkhoeden van Edward de Bono, zijn een hulpmiddel bij creatief
denken en probleemoplossen. Elke hoed heeft een andere kleur en een andere betekenis.
Wit: Denkt in feiten, cijfers en verzamelt informatie. Hij bekijkt het objectief.
Blauw: Heeft de controle over het denken. Degene die het overzicht bewaart en controle houdt. Dit is de voorzitter van het gesprek
Groen: Deze gooit er iets nieuws in. Een nieuw voorstel/creatieve oplossing. Ook wel out-of-the-box denken.
Geel: Vooral positief. Ziet de voordelen van een idee. Geeft energie aan een idee en ziet overal kansen in.
Zwart: Waakzaam. Schat de risico's van een idee in. Ziet de zwakheden van een idee. Is vaak in staat om de procedure te ontregelen. Hij richt zijn aandacht vooral op alles wat mis kan gaan.
Rood: Verbindt zich emotioneel aan een probleem. Degene met deze hoed op uit zijn gevoelens.
Volgens De Bono dekken de hoeden samen alle manieren van denken af. De voordelen hiervan:
- het denken wordt vereenvoudigd door de denker in staat te stellen zich met één ding tegelijk bezig te houden.
- het dragen van de hoed maakt het mensen mogelijk dingen te zeggen die ze anders nooit kunnen denken of zeggen
- het vergemakkelijkt de overschakeling van de ene naar de andere manier van denken
De hoeden zorgen ervoor dat je je kunt verplaatsen in een ander denkpatroon. Daarbij vereenvoudigt het het denken door de denker in staat te stellen met één ding tegelijk bezig te zijn. Je hoeft maar op één manier te denken als je een bepaalde hoed op hebt. Hierdoor is het mogelijk om een gestructureerde overzichtskaart samen te stellen omtrent een bepaald probleem.
Om een beetje een idee te geven van hoe je het kunt gebruiken in de praktijk, zal ik de activiteit schetsen die wij vanmiddag tijdens het college van Arjan Lammerts hebben uitgevoerd.
De groep werd in 2 groepen verdeeld. Elke groep kreeg een casus, hierin zat een probleem waar een oplossing voor bedacht moest worden. Het probleem dat onze groep kreeg was het verhaal van Laura Dekker. Het meisje dat op haar 13e de wereld over wilde gaan zeilen. Aan ons de vraag: Hoe ga je om met een meisje dat op haar 13e de wereld rond wil gaan zeilen?
We gingen aan de slag en begonnen met het verdelen van de hoeden. We kregen een aantal minuten de tijd om ons voor te bereiden op onze rol. Na 15 minuten zijn wij begonnen aan het gesprek.
Twee personen vertegenwoordigde steeds een kleur hoed. Vervolgens openden de blauwe hoeden het gesprek. Zij vertelden wat het probleem was en hoe zij het gesprek aan wilden pakken. Vervolgens begonnen wij met het inbrengen van je idee per hoed. Iedere kleur hoed kreeg hier 1 minuut de tijd voor. Hierna hadden wij dus al een duidelijk overzicht van de verschillende invalshoeken.
Na deze 1 minuut konden wij op elkaar gaan reageren. Hierbij moet je wel in de gaten houden dat je moet reageren op de manier van de hoed.
Wat ik erg goed vind aan deze methode, is dat alle manieren van hoe je naar een probleem kunt kijken aan bod kwamen. Met deze methode voorkom je dat bijvoorbeeld iedereen positief gaat denken over een bepaalde casus of juist negatief. Je voorkomt dat je bepaalde informatie mist.
Ik ben ook van mening dat deze methode een goede manier is om in te zetten bij het inbrengen van een casus. Stel dat je bij jou in het team merkt dat iedereen een beetje op dezelfde manier denkt, kun je de methode inzetten als verbreding van het bekijken van de casussen. Je gaat er dan een stuk dieper op in.
Voor een helder beeld, hier nog een filmpje vanaf 1.55 minuut ongeveer, gaat hij over op de uitleg van de hoeden. Misschien praktisch om te weten als je niet geïnteresseerd bent in het uitgebreide praatje dat hij doet voor hij uiteindelijk begint aan de uitleg van de hoeden.
Bronnen:
College Arjan Lammerts (17-06-2015) Hoeden van De Bono. Fontys Pabo Den-Bosch.
Creatief denken. Geraadpleegd op 17-6-2015, van http://www.creatiefdenken.com/denkhoeden.php